Gemeentelijke mantelzorgpremie: hoe maak je er een voordeel van voor je mantelzorgers?

on by

Als mantelzorger kan je bij verschillende instanties terecht voor een premie. 1 van die premies is de gemeentelijke mantelzorgpremie. Gemeentes mogen, maar zijn niet verplicht, om een mantelzorgpremie uit te reiken. Onze cijfers uit mei 2018 tonen aan dat 78 % van de gemeentes in Vlaanderen een premie uitreiken.* Het engagement bestaat, maar het systeem hapert. Hoe kan het (nog) beter?

Dat de gemeentelijke mantelzorgpremie veel stof doet opwaaien, blijkt uit onze vormingen en praatgroepen met mantelzorgers. Een greep uit de bezorgdheden van onze leden:

  • Vaak vragen gemeentes extra formulieren of bewijslast. Soms staat dit niet in verhouding met het bedrag dat je ervoor terugkrijgt (zie artikel uit De Morgen over een mantelzorgpremie van 4 euro).
  • De voorwaarden zijn in elke gemeente anders. Bij de ene gemeente moet de persoon voor wie je zorgt ook in aanmerking komen voor het zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden, bij de andere gemeente mag je dat zorgbudget juist niet ontvangen.
  • Sommige gemeentes betalen uit aan de mantelzorger, anderen aan de zorgvrager.
  • Sommige gemeentes stellen als voorwaarde dat de mantelzorger gedomicilieerd is in de gemeente, andere gemeentes vragen dit van de zorgvrager. Zo kan je als mantelzorger het geluk hebben dat jij en je zorgvrager beiden apart gedomicilieerd staan in gemeentes met die voorwaarden, maar de kans bestaat evengoed dat je beiden uit de boot valt.

Er is geen uniform beleid, zoveel is duidelijk. Dat zorgt bij mantelzorgers voor ongenoegen. 77% van de mantelzorgers rapporteert dat de info te verwarrend is. Het grootste probleem blijft nog wel dat mantelzorgers vaak niet op de hoogte zijn van de premie. En dat is jammer.

Moeten we de boel dan maar opblazen en de premie afschaffen? Nee natuurlijk niet. De mantelzorgpremie is een waardering voor een groep mensen die zich vaak alleen voelt in zijn of haar zorgen. 23% van de mantelzorgers voelt zich zwaar belast. In de ouderenzorg alleen nemen zij een equivalent van 121 000 voltijdse krachtenin zorg over. Met de gemeentelijke mantelzorgpremie geef je het signaal dat mantelzorgers in jouw gemeente meetellen.

73% van de gemeentes uit Antwerpen, 75% van de gemeentes uit Limburg, 71% van de gemeentes uit Oost-Vlaanderen, 78% van de gemeentes uit Vlaams-Brabant en 94% van de gemeentes uit West-Vlaanderen hebben een mantelzorgpremie. Dat zoveel gemeentes een bedrag uitreiken, toont hun engagement aan een doelgroep die, laten we wel wezen, nog te vaak onzichtbaar is in onze maatschappij.

Wat kan je als gemeente doen voor een extra mantelzorgvriendelijk mantelzorgbeleid?

Wij sommen enkele tips op.

1. Organiseer ontmoetingen voor mantelzorgers

  • Organiseer een ontmoetingsmoment tussen mantelzorgers (bijvoorbeeld een mantelzorgmarkt in Wingene of een mantelzorgontbijt in de gemeente Retie).
  • Bied vormingen aan (zoals de gemeente Londerzeel).
  • Spreek je waardering of dank uit op 23 juni, dag van de mantelzorger

2. Communiceer duidelijk over je aanbod voor mantelzorgers

Sociaal-pedagogische toelage, een ondersteuningspremie, een thuiszorgtoelage, een mantelzorgpremie,  een zelfzorgpremie, een toelage zorgverstrekkende hulp… De gemeentelijke mantelzorgpremie kent vele benamingen en dat zorgt voor extra verwarring. Gebruik steeds dezelfde term en zet verschillende kanalen in om de term bekend te maken.

3. Ga voor een toegankelijk en divers mantelzorgbeleid

Iedere mantelzorgsituatie is anders:

  • Hou bij deze premie rekening met de diversiteit onder mantelzorgers. Niet iedereen zorgt bijvoorbeeld voor een oudere. Sluit de andere mantelzorgers niet uit via te strenge voorwaarden op basis van leeftijd of handicap.
  • Zorg voor goede doorverwijzing en faciliteer een netwerk van zorginstanties (via de eerstelijnszorgzones).
  • Maak het verschil in jouw gemeente via kleine oplossingen zoals huisbezoeken. Dit maakt een wereld van verschil voor mantelzorgers die zich snel laten isoleren omwille van de zorgsituatie.

4.  Vereenvoudig de administratie voor een mantelzorger

82% van de mantelzorgers heeft baat bij goede informatie en administratieve vereenvoudiging. Advies en begeleiding moet zo laagdrempelig mogelijk.

  • Verminder het aantal formulieren en attesten die mantelzorgers moeten aanbieden.
  • Zorg zoveel mogelijk voor automatische rechtentoekenning. Misschien heeft die mantelzorger naast een parkeerkaart ook baat bij informatie over zorgwonen?

Meer weten?