Interview: mantelzorg tijdens corona

"Ik ben blijven doorgaan, er was geen andere optie."

Steunpunt Mantelzorg interviewde mantelzorger Leen. Leen is een goedlachse, sympathieke dame uit Antwerpen. Ze zorgt al een tijdje voor haar moeder en vertelt ons hoe ze de coronacrisis ervaren heeft als mantelzorger. 

Kan je ons wat meer vertellen over je mantelzorgsituatie? 
3 jaar geleden wist mijn moeder niet meer welke dag het was. Ze was in de war. Ik dacht eerst dat dit iets banaals was maar naarmate de dagen verstreken, bleek het toch iets ernstig te zijn. Een paar dagen later bracht ik haar naar de spoed omdat ik er niet gerust in was. De dokter zei dat ze een tekort aan zuurstof heeft gehad door een verstopping in de halsslagaders. Ze werd in de zomer opgenomen in het ziekenhuis. Juist op dat moment stonden we klaar om op reis te gaan. Ook al zei mijn moeder dat we de reis niet moesten annuleren, bleef het een zeer moeilijke beslissing om te vertrekken. Voor ik vertrok heb ik een netwerk ingeschakeld van tantes, nonkels, kleinkinderen… om mijn mama en papa te ondersteunen. We kregen veel reacties van familieleden om voor mijn ouders te zorgen. Ik kon met een gerust gevoel vertrekken.  

“Het moeilijke was dat er een verschil in visie was over zorg binnen onze familie” 

Hoe werd de zorg geregeld toen je moeder terug naar huis mocht? 
Toen ik terug was van reis kreeg ik te horen dat mijn moeder twee kleine ingrepen nodig had. En dat we moesten afwachten wat de schade zou kunnen zijn. We zijn toen vrij snel met de familie samengekomen om te kijken welke zorg er nodig was. Uit de gesprekken bleek dat er verschillende visies over zorg waren binnen de familie. Er waren familieleden die de zorg zo snel mogelijk uit handen wilden geven, terwijl ik eerst de situatie rustig wilde bekijken, evalueren en mijn ouders de tijd wou geven om alles te verwerken met hulp van de familie. In eerste instantie wilden mijn ouders geen hulp van externen. Daarom besloten we om de meeste zorg op ons te nemen: boodschappen doen, wassen, koken, gezelschap houden… Poetshulp hadden we wel ingeschakeld.  

Wanneer is het moment dan gekomen dat je professionele hulp hebt ingeschakeld? 
Vanaf dat ook mijn papa gezondheidsproblemen begon te krijgen en verschillende keren opgenomen moest worden in het ziekenhuis. Een negental maand nadien is mijn papa overleden. Door het overlijden van mijn vader ging ik mij nog meer gaan toeleggen op de zorg van mijn mama. Hoofdzakelijk om haar emotioneel te ondersteunen. Samen met de familie was ik ook bezorgd over mijn moeder. De angst voor een val of angst dat er iets zou gebeuren was groot na het overlijden van mijn papa. Daarom hebben we ook snel samen de stap gezet om te verhuizen naar een serviceflat. Ook om haar het gevoel te geven dat er veel mensen in haar buurt zijn.  

 Hoe beleefde je mama de verhuis naar een serviceflat? 
Het was de beste keuze. Ze had heel veel te verwerken op dat moment. Ze zat in een rouwproces en in een nieuwe omgeving…  Gedurende de eerste maanden verliep alles goed. Ze zat samen met medebewoners om te kaarten en er werden allerlei leuke activiteiten georganiseerd… Dat had een positief effect op haar rouwproces en haar aanpassing aan de nieuwe omgeving. Maar toen kwam corona.  

 Hoe heb je corona ervaren als mantelzorger?  
Er mocht tijdens corona maar één vaste mantelzorger de serviceflat bezoeken. Ik was de enigste van de familie die dit kon opnemen. Dat was niet evident want ik ben verantwoordelijke van een kinderopvang. In de kinderopvang werden wij zeer snel geconfronteerd met corona. Wij moesten open blijven en de zorg opnemen voor onze kinderen. Toen het land plat lag en niks meer open was, kwamen hoofdzakelijk de kindjes van zorgverleners, dokters, poetspersoneel en winkelbedienden… naar onze opvang. In het begin van de coronaperiode werd bij ons ook zeer weinig gewerkt met beschermingsmateriaal en dat gaf mij heel veel angst om besmet te worden en het daarna door te geven aan mijn moeder. Maar ook omgekeerd. Als ik naar de serviceflat ging, nam ik de lift, deed ik verschillende deuren open… Hierdoor had ik ook angst om de kinderen op mijn werk en collega’s te besmetten. Dat zou een ramp geweest zijn. Ik had ook heel veel angst voor mijn eigen gezondheid. Maar anderzijds had ik niet veel keuze. Het was doen en blijven gaan.  

“Het conflict beleven om met je moeder aan tafel te zitten vond ik heel erg.” 

Heeft de coronaperiode gezorgd voor minder ondersteuning? 
Ja, zo viel bijvoorbeeld de poetshulp weg in de eerste lockdown. Een extra zorgtaak die erbij kwam. Voor de coronaperiode ging mijn moeder regelmatig eten bij mijn zus of broer. Door corona stopte dat ook. Mijn moeder mocht haar serviceflat zelf niet meer uit. Hierdoor moest ik meer naar de winkel, ik moest controleren of ze nog voldoende eten had en of ze niks te kort kwam. Alle zorg viel op mijn schouders en dat was heel zwaar. Op een bepaald moment had mijn moeder nog eens zin in frietjes. Ik had er gekocht en ze vroeg ‘jij eet toch mee?’. Ik vond het zeer moeilijk om hiermee om te gaan. Ik stelde voor dat ik ging mee eten maar aan een andere tafel. Ze reageerde daar zeer negatief op. ‘Daar hebben we ook niks aan’ zei ze. Het conflict beleven om met je moeder aan tafel te zitten vond ik heel erg. Ik heb dan uiteindelijk bij haar aan tafel gezeten.   

Ook de emotionele ondersteuning voor mijn moeder viel weg. Ze is een zeer sociale persoon en door corona kon ze niet meer gaan kaarten met haar medebewoners of deelnemen aan leuke activiteiten. Toch probeerde ze hier oplossingen voor te zoeken. Ze ging af en toe gaan wandelen met een medebewoner waarbij ze dan stiekem bij een oudere dame in de buurt een koffie ging gaan drinken… Ze was soms ongehoorzaam maar ik denk dat ze het ook niet altijd even goed wist wat wel en niet mocht.  

Kan je toch een lichtpuntje meedelen uit de coronaperiode? 
Er zijn zeker ook lichtpuntjes geweest. Zo is mijn moeder in de coronaperiode 85 jaar geworden. Omdat we dit niet samen konden vieren heb ik gevraagd aan familie, vrienden en kennissen om haar een kaartje voor haar verjaardag op te sturen. Ze had in totaal 50 kaartjes gekregen. Ze wist niet wat haar overkwam. Zo blij dat ze was. Als bedanking hadden we dan cupcakes gekocht voor iedereen van de serviceflat en familie. Ze konden die dan op een veilige manier komen afhalen. Dat zijn eigenlijk allemaal manieren geweest om toch maar het beetje contact met de buitenwereld te hebben.  

Wil je zelf ook je verhaal delen met ons? Dat kan! Stuur je verhaal door naar pieter.vanreybrouck@i-mens.be