Resultaten tevredenheidsbevraging

We willen jou en alle mantelzorgers en zorgvragers nog beter kunnen helpen. Daarom zijn we erg benieuwd naar jouw mening over de werking van onze mantelzorgvereniging. We maakten een steekproef van leden uit verschillende regio’s om een vragenlijst in te vullen. 295 mensen namen uiteindelijk deel aan onze tevredenheidsmeting.

Ons doel?

  • Jouw noden in kaart brengen.
  • Kritisch kijken naar onszelf en naar onze werking.
  • Jou, als mantelzorger of zorgvrager, gerichter ondersteunen en informeren.

Deelnemers tevredenheidsmeting

We delen graag met jou de belangrijkste resultaten en de actiepunten waaraan we gaan werken:

 

Concrete actiepunten:

• We zetten nog meer op in belangenbehartiging en communiceren beter over wat we allemaal doen. We laten jullie ook meer participeren bij het bepalen van onze standpunten.
• We informeren onze leden beter over ons vormings- en activiteitenaanbod en stemmen de inhoud nog beter af op vragen van onze leden. We baseren ons hiervoor op de suggesties die we ontvingen bij de open vragen in de tevredenheidsmeting.
• We communiceren nog beter over onze bereikbaarheid via telefoon, mail en Facebook. We optimaliseren het permanentiesysteem in onze organisatie zodat mensen sneller een antwoord krijgen op hun vraag.

Heb je een suggestie om onze werking nog te verbeteren? Contacteer ons via 078 77 77 97 of info@steunpuntmantelzorg.be.

Jonge mantelzorgers in het hoger onderwijs: ondersteuning op maat is nodig

“Ik ben de topsporter van mijn gezin”

Op mantelzorg staat geen leeftijd. Eerder onderzoek toonde aan dat 1 op 3 jongeren tussen 18 en 25 jaar zorg opneemt voor iemand in diens omgeving [1]. Toch is deze groep mantelzorgers niet zichtbaar. Niet in de maatschappij, maar ook niet in het hoger onderwijs. Daar willen HOGENT, Erasmushogeschool Brussel en Steunpunt Mantelzorg verandering in brengen. De resultaten van hun project en onderzoek geven voedingsbodem aan de acties in het Vlaams Mantelzorgplan 2022-2024 om ondersteuning op maat te geven aan jonge studerende mantelzorgers.

In 2021 startten de 2 hogescholen en de mantelzorgvereniging met een project en studie over jonge mantelzorgers in het hoger onderwijs. Prof. Benedicte De Koker, coördinator van het onderzoekscentrum 360° zorg en welzijn van HOGENT licht toe: “Informele zorg is een belangrijke pijler in ons werk als onderzoekscentrum. Zo deden we in 2020 een studie naar de beleving van mantelzorgers van de COVID-19-crisis en werkten we mee aan de evaluatie van het Vlaams Mantelzorgplan 2016-2020. Tegelijk stelden we vast dat er aan onze eigen hogeschool nog verbetering mogelijk was in de zichtbaarheid en ondersteuning van jonge mantelzorgers. We startten daarom met een traject en daaraan gekoppeld onderzoek.”

De resultaten van het onderzoek zijn ontluisterend. 55 procent van de jonge studerende mantelzorgers ervaart de combinatie tussen studie en mantelzorg als moeilijk tot zeer moeilijk. In de infographic staan de andere resultaten. Een van de deelnemende studenten zegt: “Ik ben de topsporter van mijn gezin”. Alleen wordt die grote inspanning niet op een structurele manier erkend in de hogescholen. “De studie toont hoe onbekend mantelzorg is, maar ook hoe nodig het is om aan ondersteuning van studerende mantelzorgers te werken. Dit onderzoek maakt het mogelijk om veranderingsprocessen in de hogescholen in gang te zetten.”, vult Minne Huysmans van Erasmushogeschool Brussel aan.

Verandering vraagt draagvlak, bij directie, lesgevers, trajectbegeleiders, etc. En het onderzoek toont aan dat die er is, zegt Freya Ponteur van HOGENT, die het onderzoek leidde: “We hebben drie belangrijke groepen bevraagd: studenten, trajectbegeleiders en lesgevers. Ik was aangenaam verrast dat lesgevers ervoor openstaan om bepaalde ondersteunende maatregelen toe te kennen aan studerende mantelzorgers, en niet alleen tijdens de examens maar ook tijdens het jaar. Het vraagt veel van lesgevers om extra ondersteuning te bieden, maar de bereidheid is er.”

Met de onderzoeksresultaten kunnen HOGENT en Erasmushogeschool Brussel hun eigen ondersteuningsbeleid verder uitwerken. “Toch zou het jammer zijn, mocht het bij deze twee hogescholen blijven”, meent Naomi De Bruyne, coördinator van Steunpunt Mantelzorg. “Er studeren aan elke hogeschool en universiteit jonge mantelzorgers. Die jonge mantelzorgers moeten we stimuleren om hun studie af te maken en ondersteunen zodat ze zich goed in hun vel voelen. ”

HOGENT, EhB en Steunpunt Mantelzorg zien het nieuwe Vlaams Mantelzorgplan van Minister Crevits als een ideale opportuniteit om de geleerde lessen uit te dragen over alle Vlaamse hoger onderwijsinstellingen. De drie organisaties willen zich dan ook engageren om dit onderdeel van het Mantelzorgplan mee uit te werken.

Onderzoek:
Freya Ponteur
Naomi De Bruyne, Benedicte De Koker, Minne Huysmans, Matti Joos, Deborah Lambotte, Angelika Putman, Joeri Van den Brande, Elfie Van Ranst, Pieter Vanreybrouck

360° Zorg en Welzijn – HOGENT & EhB – Steunpunt Mantelzorg

Contact HOGENT
Freya Ponteur,
0486/76.96.86
Freya.ponteur@hogent.be
www.hogent.be

Contact Erasmushogeschool Brussel
Minne Huysmans
0479 52 29 91
Minne.huysmans@ehb.be
www.erasmushogeschool.be

Contact Steunpunt Mantelzorg
Naomi De Bruyne
0493 16 58 92
naomi.debruyne@steunpuntmantelzorg.be 
www.steunpuntmantelzorg.be

[1] Bracke, M., Mortelmans, D., Declercq, A., Raeymaeckers, P., De Koker, B., Heylen, L. (2022). Zorgenquête 2021: Inhoudelijk rapport. Leuven: Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin.

Posters onderzoek:
(1) ervaring studerende mantelzorers.
(2) ervaring lesgevers.

Jonge mantelzorgers in het hoger onderwijs

Onderzoek naar de ervaringen van jonge mantelzorgers in het hoger onderwijs.

Hoogstwaarschijnlijk leg je niet meteen een link met jongeren wanneer je het woord mantelzorg hoort. Toch is 1 op 5 van de Vlaamse jongeren tussen 11 en 18 jaar mantelzorger (Bronselaer et al., 2021). En dat is meestal niet zonder gevolgen. Al van jongs af aan te veel mantelzorgtaken opnemen kan een negatief effect hebben op het welzijn en gezondheid van de jongere. Ook hebben ze een grotere kans om onderwijsachterstand op te lopen en om in armoede te belanden. Een gegronde reden dus om meer bewustwording te creëren. 

Samen met HOGENT (onderzoekscentrum 360° Zorg en Welzijnen Erasmus Hogeschool Brussel planden we het voorbije jaar enkele activiteiten rond het thema jonge mantelzorgers. Via workshops gaven we meer info over het begrip mantelzorg, veerkracht en de verschillende hulplijnen. We gaven een online trefdag voor en over (jonge) mantelzorgers (voor studenten en personeel), we ontwikkelden een sensibiliseringscampagne met mooie woorden en beelden (ingestuurd door studenten) en we organiseerden een event over jonge mantelzorgers. 

Naast alle initiatieven voerden we ook onderzoek naar de ervaringen van jonge studenten in het hoger onderwijs. Er namen in totaal 105 studenten deel aan het onderzoek. Hieronder enkele resultaten uit het onderzoek. Het definitieve rapport wordt later gepubliceerd.

Dit onderzoek is het resultaat van een alliantieproject tussen HOGENT, Erasmus Hogeschool Brussel en Steunpunt Mantelzorg. 

Het project Jonge Mantelzorgers wordt geleid door het onderzoeksproject van het onderzoekscentrum 360° Zorg en Welzijn
Contactpersoon HOGENT: Freya Ponteur

Presentatie: naar een mantelzorg vriendelijk hoger onderwijs

Knelpuntennota mantelzorg & zorgvragers

In het jaar 2021 kwamen er in totaal 3016 vragen en klachten van mantelzorgers en zorgvragers binnen via diverse communicatiekanalen (o.a. telefoon, mail, sociale media…) van de zes erkende mantelzorgverenigingen. Het aantal opmerkingen en vragen steeg met maar liefst 20% i.v.m. vorig jaar. De zes erkende mantelzorgverenigingen bundelden alle knelpunten in een ‘knelpuntennota’.

Je kan de belangrijkste en meest gesignaleerde problemen, vragen en opmerkingen raadplegen in het document hieronder:

Onderzoek mantelzorg in tijden van corona

Op 11 maart 2021 was het exact 1 jaar geleden dat de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) de coronacrisis uitriep tot een pandemie. 2020 was een uitzonderlijk jaar waarin we kennis maakten met begrippen zoals: “lockdown”, “nationale veiligheidsraad”, “sociale bubbel” en “knuffelcontacten”. De crisis raakte ons allemaal, maar niet in het minst mensen met een zorgnood en hun mantelzorgers. HOGENT en Steunpunt Mantelzorg onderzochten  hoe mantelzorgers en hun zorgvragers de crisis beleefden. De resultaten liegen er niet om: 2 op 3 mantelzorgers ervaarden de zorg als zwaarder dan voor corona. De druk op mantelzorgers is toegenomen. Er is nood aan actie.

Vanaf het moment dat de eerste lockdown in voege ging, stond de telefoon en mailbox van Steunpunt Mantelzorg roodgloeiend. Mantelzorgers hadden veel vragen en zochten een plek om hun verhaal te vertellen. Een duidelijk signaal dat we niet konden negeren. Tegelijk bleef het in de media en bij het beleid  stil over wat mantelzorgers en mensen met een zorg- en ondersteuningsnood meemaakten. Mantelzorgers bleven in hun kot, onzichtbaarder dan ooit. Daarom sloegen Steunpunt Mantelzorg en het onderzoekscentrum 360° Zorg en Welzijn van HOGENT de handen in elkaar om via praktijkgericht onderzoek wetenschappelijk inzichten te krijgen omtrent de situatie van mantelzorgers en hun zorgvragers tijdens de coronacrisis. 

En wat blijkt? Het takenpakket van mantelzorgers nam toe en de (professionele) ondersteuning en hulp verminderde. De crisis zorgde bij mantelzorgers voor emotionele en psychische druk. Mantelzorgers gaven aan constant onder spanning te staan, slecht te slapen, kopzorgen te hebben en zich ongelukkig of depressief te voelen. Ook maakten mantelzorgers zich zorgen over de persoon waarvoor ze zorgden. Ze merkten meer depressieve gevoelens, geheugenproblemen en angst om ziek te worden op bij hun zorgvrager. Mantelzorgers gaven aan nood te hebben aan emotionele en praktische ondersteuning, informatie en advies, maar ook meer erkenning en waardering voor wat ze doen. Mantelzorg voelt vaak vanzelfsprekend aan en is daardoor te weinig zichtbaar in de samenleving.

Gedeelde zorg

Voor zorgvragers die thuis wonen viel een belangrijk deel van de professionele ondersteuning weg tijdens de eerste lockdown. Denk maar aan dagopvang, poetshulp en kinesitherapie. Ook de bezoekmomenten met de huisarts en specialisten daalden sterk. Dit zorgde voor heel wat moeilijkheden, angst en extra stress. Ook mantelzorgers moesten zich afzonderen in kleine bubbels en ervaarden hierbij onvoldoende emotionele en praktische steun vanuit de eigen omgeving. De belangrijke gedeelde zorg van professionele en niet-professionele ondersteuning (bv. buurman of vrienden), die even ademruimte en ontspanning biedt, viel weg.

Werk-zorg-leven balans

Ook de verschillende rollen die een mantelzorger opneemt (bv. de rol als zorgverlener, gezinshoofd, werknemer…), wogen zwaar door tijdens de coronacrisis . 1 op 4 mantelzorgers die aan het werk was, ervaarde de combinatie als moeilijk en 17% had nood aan verlof om de zorg te kunnen opnemen.

Aanbevelingen

Het onderzoek heeft dus enkele pijnpunten blootgelegd voor mantelzorgers en hun zorgvrager(s). Het is aan beroepskrachten in de zorg- en hulpverlening om te waken over de draagkracht en omstandigheden van mantelzorgers, maar evengoed aan de hele maatschappij. En het is de verantwoordelijkheid van de overheid om structurele randvoorwaarden te voorzien om mantelzorgers te ondersteunen en te omkaderen. Dat betekent inzetten op kwalitatieve, betaalbare en toegankelijke professionele zorg op maat (waaronder psychologische hulpverlening), flexibele verlofstelsels om zorg en werk te combineren, tegemoetkomingen en premies die verzekeren dat (mantel)zorg niet arm maakt en het ondersteunen van informerende, versterkende en verbindende activiteiten voor mantelzorgers op een lokaal niveau.

Ben je benieuwd naar het volledige onderzoek? Of kijk en luister je liever naar onze online webinar over het onderzoek, met getuigenissen van mantelzorgers? Surf dan naar https://steunpuntmantelzorg.be/mantelzorgblog/ en klik op het artikel ‘Webinar gemist? Bekijk de opname’. 
Het volledige onderzoeksrapport kan je hier bekijken.

Bronvermelding:
Lambotte, D., De Koker, B., De Bruyne, N. & De Witte, N. (2020).  De beleving van mantelzorgers in tijden van COVID-19 Onderzoeksrapport. Gent: Hogeschool Gent & Steunpunt Mantelzorg

Opiniestuk: 2 op 3 mantelzorgers zwaarder belast door corona

Onze coördinator Naomi De Bruyne schreef een opiniestuk over de impact van corona met aanbevelingen voor het beleid. Je leest het volledige opiniestuk op de website van Sociaal.Net.

Beknopt:

Half mei organiseerden HOGENT en Steunpunt Mantelzorg een online bevraging bij mantelzorgers over de impact van corona.

Uit het onderzoek blijkt dat de impact van de coronacrisis op mantelzorgers groot is. 55 procent heeft het gevoel constant onder spanning te staan en 45 procent slaapt slechter door kopzorgen.

Samen met HOGENt publiceerden we een opiniestuk met onze bevindingen en aanbevelingen op Sociaal.net.

Meer weten?

Foto: Melanie Kreutz via Unsplash

Oproep onderzoek impact corona op mantelzorgers

Hoe gaat het met jou als mantelzorger tijdens corona? Heb je meer of minder tijd voor de zorg die je geeft? Zijn je zorgtaken veranderd? En hoe gaat het met jouw veerkracht?

Hogeschool Gent en Steunpunt Mantelzorg willen jouw stem horen. Heb je 15 minuten de tijd? Het onderzoek loopt nog tot 24 mei. Vul snel onze anonieme bevraging in.

Met de resultaten willen we mantelzorg zichtbaar maken en meer en meer op de kaart zetten.

Bedankt alvast voor jullie tijd!